Zbrodnie rewolucjonistów francuskich z XVIII wieku są dobrze znane, choć Francuzi starają się je wypierać z pamięci. Twierdzą, że wprawdzie były nadużycia, ale rewolucję rozpoczętą w 1789 roku traktują jako wydarzenie pozytywne, do którego odwołuje się cała współczesna Francja. Dla Włochów podobnym wydarzeniem jest zjednoczenie kraju z XIX wieku. Ci którzy do niego doprowadzili są w panteonie bohaterów i mają swoje ulice w prawie każdym włoskim mieście.

Od kilkudziesięciu lat pojawiają się teksty rewizjonistyczne, krytykujące sposób w jaki zjednoczenie zostało przeprowadzone przez Królestwo Sardynii, nazywane także Piemontem. Rewizjoniści głoszą, że rzekome zjednoczenie Włoch było faktycznie bezwzględną kolonizacją południa kraju przez Piemont. Sposób w jaki dokonano zjednoczenia był prawdziwą zbrodnią. Nie było może przy tym ludobójstwa takiego jak w Wandei czy terroru takiego jak za czasów jakobinów. Ale następstwa zjednoczenia dla południa Włoch były nawet bardziej tragiczne niż następstwa Wandei i terroru jakobinów dla Francji. Dotknęły wiele milionów ludzi i były rozłożone w czasie. Ofiary zjednoczenia Włoch to ofiary głodu i chorób w kraju, ludzie którzy umierali w drodze do Ameryki, a nawet znaczna część ofiar południowej zorganizowanej przestępczości. Przyłączenie Królestwa Obojga Sycylii do jednoczących się Włoch to nawet nie była bezwzględna kolonizacja Południa, ale totalna dewastacja, działanie tak jakby na terytorium wrogim. Co było tym bardziej szokujące, że znaczna część mieszkańców Południa przyjęła zjednoczenie z naiwną radością.      

Przyłączenie Królestwa Obojga Sycylii, czyli Kampanii z Neapolem,  Abruzzo, Molise, Apulii, Basilicaty, Kalabrii i Sycylii do Królestwa Sardynii nastąpiło w latach 1860-1861. Najazd zawodowego rewolucjonisty i najemnika, Giuseppe Garibaldiego i nie wypowiedziana wojna, którą rozpoczęło Królestwo Sardynii, zmusiły króla Obojga Sycylii,  Franciszka II z dynastii Burbonów do kapitulacji.

Jeśli komuś się wydaje, że południe Włoch już w momencie zjednoczenia było biedne i północy po prostu nie udało się wyrównać różnic w rozwoju gospodarczym, to jest w błędzie. Nie należy się sugerować słabym rozwojem linii kolejowych na południu. Budowa linii kolejowych była kosztowna w tamtejszym górzystym terenie. Ale to właśnie w Królestwie Obojga Sycylii zbudowano pierwszy tunel kolejowy na świecie. Dumą królestwa stała się fabryka lokomotyw, będąca zarazem fabryką zbrojeniową w miejscowości Pietrarsa. Wizytowali ją papież Pius IX i car Mikołaj I. Były to w połowie XIX wieku największe zakłady mechaniczne we Włoszech.

Stocznia w Castelammare di Stabia zatrudniała 1800 osób. W Neapolu i okolicy produkowano broń, wyroby ze skóry, naczynia stołowe, meble, materiały budowlane, kryształy, instrumenty muzyczne. Zakłady hutnicze w Kalabrii przetwarzały miejscowe surowce. Jeden z nich, w Mongiana zatrudniał 1500 osób.  W Bari m.in. produkowano maszyny rolnicze i przetwarzano siarkę. Wydobycie siarki na Sycylii zaspokajało 4/5 światowego zapotrzebowania.

W rejonie Salerno w Kampanii powstał tekstylny okręg przemysłowy stworzony przez Szwajcarów, którzy przenieśli się na południe Włoch w okresie napoleońskim. Blokada kontynentalna wprowadzona przez Napoleona spowodowała, że szwajcarscy przedsiębiorcy z branży tekstylnej mieli problem z dostawami surowca i dlatego przenieśli się w okolice Neapolu, gdzie mieli dostęp do wełny produkowanej na miejscu. Był to najprawdopodobniej największy okręg tekstylny w ówczesnych Włoszech.   

Królestwo Obojga Sycylii było ważnym eksporterem zboża, a także oliwy z oliwek i olejów roślinnych. Giełda w Neapolu była jednym z najważniejszych miejsc dla europejskiego sektora rolniczego. Duże dochody z eksportu spowodowały, że Burbonowie z Neapolu zgromadzili ogromne sumy pieniędzy złotych i srebrnych (w Królestwie nie używano banknotów).  

Królestwo Obojga Sycylii dysponowało największą flotą handlową na Morzu Śródziemnym. Flota była nie tylko wielka liczebnie, wprowadzała też pionierskie rozwiązania techniczne – morskie statki parowe (Ferdynand I) i morskie statki parowe ze śrubą (Giglio delle Onde).  

Jeśli chcemy poczytać coś więcej o gospodarce Królestwa Obojga Sycylii,  trzeba sięgnąć po teksty obcojęzyczne. Polska wikipedia "w tym temacie" lansuje bzdury w stylu marksistowskich książek z lat 50-tych. 

Żeby obraz był pełny trzeba napisać o problemach. Były nimi oprócz wspomnianego słabego rozwoju linii kolejowych także kiepski stan dróg, przestępczość, która powodowała, że podróżowanie po królestwie było niebezpieczne, korupcja urzędników, fatalny stan higieny i brud w miastach prowadzący do częstych epidemii i zacofany system finansowy. Ta ostatnia sprawa nie przeszkadzała jednak Rotszyldom, którzy właśnie w Neapolu otwarli swoją główną siedzibę we Włoszech.     

Pora jednak nawiązać do tytułowego rozboju w biały dzień. Podczas kiedy w Neapolu panowali Burbonowie, w Piemoncie realizowano koncepcję zjednoczenia Włoch pod berłem dynastii sabaudzkiej. Ambitna polityka zagraniczna Piemontu i prowadzone wojny doprowadziły ten kraj pod koniec lat 50-tych na skraj bankructwa. Jeden z polityków piemonckich po przeanalizowaniu budżetu w 1859 stwierdził, że za miesiąc kraj będzie zgubiony. Ratunkiem dla Piemontu był skok na ogromny majątek zgromadzony przez neapolitańskich Burbonów, o czym pisze Tom Frascella, amerykański autor pochodzenia włoskiego. Tak więc atak Garibaldiego i armii piemonckiej na Królestwo Obojga Sycylii miał także na celu ratowanie finansów Piemontu. I rzeczywiście, zagrabienie majątku Burbonów neapolitańskich, który stanowiły nie tylko kruszcowe pieniądze, ale także kosztowności, dzieła sztuki pozwoliło spłacić wojenny dług Królestwa Sardynii. Grabież oddziałów Garibaldiego objęła także majątki kościelne i prywatne.  

Mimo obietnic, politycy z Północy nie uszanowali odrębności Królestwa Obojga Sycylii. Na południu wprowadzono nieadekwatne do tamtejszej sytuacji prawo Królestwa Sardynii. Do rządzenia wydelegowano niekompetentnych ludzi z północy. Zlikwidowano protekcyjne taryfy celne, co załamało eksport. Podobnie jak to się stało na północy, zagrabiono majątki klasztorne na rzecz państwa, które następnie sprzedawano prywatnym właścicielom, przeważnie związanym z władzami Piemontu, między innymi skorumpowanym politykom. Było to między innymi około 1000 wielkich klasztornych posiadłości ziemskich. Frascella pisze, że był to cios dla działalności charytatywnej na południu Włoch. Zakonnicy zostali pozbawieni zaplecza dla swojej aktywności. Doprowadziło to do rozszerzenia się obszarów biedy. Południe zostało także nadmiernie i niesprawiedliwie opodatkowane. Szczególnie bolesny był wprowadzony w całych Włoszech podatek od mielenia ziarna, który spowodował gwałtowny wzrost cen chleba, głód i rozruchy. Wrogość między ludnością a narzuconą obcą administracją z północy przyczyniła się do stworzenia równoległego, podziemnego świata przestępczego mafii sycylijskiej i neapolitańskiej camorry.

Możemy zauważyć pewne podobieństwa z wydarzeniami z XX wieku w Polsce. Żołnierze armii Królestwa Obojga Sycylii, którzy nie skapitulowali i prowadzili przez jakiś czas walkę partyzancką z najeźdźcami z północy byli nazywani bandytami (choć, trzeba przyznać, że autentyczne bandy kryminalistów też w tym czasie grasowały). Przemysł zbudowany za pieniądze Burbonów w dosyć krótkim czasie doprowadzono do upadku. Ludność Południa zmuszono do emigracji.  

Do 1930 roku z południa Włoch wyemigrowało, głównie do Ameryki, 10 milionów ludzi. W Stanach Zjednoczonych Włosi przyjmowali się do pracy na jeszcze gorszych warunkach niż Irlandczycy, dostawali niższe pensje i płacili więcej za kąt do spania. Byli przeważnie niewykwalifikowanymi robotnikami, nie znali języka. Pracowali przy budowach linii kolejowych i dróg. Kobiety w fatalnych warunkach szyły ubrania w warsztatach, niemal jak za czasów herezji katarskiej. Elity amerykańskie zapewne ucieszyły się z przyjazdu Włochów nie tylko z powodu konkurencyjności tej taniej siły roboczej, ale o tym napiszę szerzej w następnej notce.

Wracając do kwestii zjednoczenia Włoch, można zadać pytanie, kto pozwolił dynastii sabaudzkiej na bezczelny rabunek majątku Burbonów i zrujnowanie południa Włoch. Odpowiedź dla czytelników Szkoły Nawigatorów nie będzie zaskoczeniem, ale najpierw warto przypomnieć pewien epizod z dziejów wyprawy tysiąca ochotników Garibaldiego na Sycylię, która rozpoczęła zagładę monarchii Burbonów. Wyprawie tej towarzyszyły grabieże i ataki na arystokratów dokonywane przez miejscową ludność. W końcu jak rewolucja, to rewolucja. Tak właśnie zapewne myślał miejscowy „element” w miejscowości Bronte niedaleko Katanii. Jednak wichrzyciele liczący na bezkarne mordowanie i rabowanie bardzo się nacięli. To nie była zwykła sycylijska dziura, ale Księstwo Bronte. A kto był pierwszym księciem Bronte? Sam admirał Horatio Nelson, bohater bitwy pod Trafalgarem. Tytuł i posiadłość ziemską przyznał Nelsonowi król Neapolu Ferdynand IV w ramach wdzięczności za uratowanie przez brytyjską flotę jego własnej królewskiej osoby i skarbca przed wkraczającymi do Neapolu wojskami napoleońskimi. I za przewiezienie jego i skarbca na Sycylię. W 1860 roku Nelson już dawno nie żył, ale żyli jego następcy. Atak na brytyjską posiadłość był nie do przyjęcia dla Garibaldiego, którego sukces w dużej mierze zależał od brytyjskiego poparcia. Dlatego Garibaldczycy wkroczyli do Bronte i rozstrzelali kilku domniemanych sprawców zamieszek (w tym burmistrza, który prawdopodobnie był całkowicie niewinny).

Na marginesie warto zauważyć, że nazwisko znanych pisarek sióstr Brontë pochodzi najprawdopodobniej właśnie od sycylijskiego Bronte. Ojciec pisarek, irlandzki pastor Brunty zmienił nazwisko na Brontë, aby wyglądało bardziej arystokratycznie i zapewne także ku czci księcia Bronte- Nelsona.

Brytyjczycy w pierwszej połowie XIX wieku przywiązywali dużą wagę do kontrolowania sycylijskich złóż siarki, której wydobycie rozwinęło się pod koniec XVIII wieku. Siarka w tamtych czasach była potrzebna przede wszystkim do produkcji prochu. Anglicy zapewniali Burbonom ochronę przed wrogami zewnętrznymi, a w zamian otrzymywali większościowe udziały w spółkach wydobywających sycylijską siarkę. Dzięki temu mogli pozyskiwać ten surowiec w bardzo niskiej cenie. Praca przy wydobyciu miała charakter niewolniczy, zatrudniano także dzieci od 8 lat wzwyż.

Królowie Obojga Sycylii z czasem postanowili się uwolnić od brytyjskiej protekcji. Dążyli do znacjonalizowania wydobycia. Wtedy dotychczasowi brytyjscy przyjaciele ujawnili swoje prawdziwe oblicze. Pojawiły się groźby i lansowana w całej Europie propaganda o strasznym reżimie Burbonów. Być może wtedy zapadła decyzja o zniszczeniu Królestwa Obojga Sycylii, które miało dokonać się w stosownym momencie.

Sprawy, o których tutaj napisałem były we Włoszech znane historykom i wąskim kręgom osób zainteresowanych. Wszystko zmieniło się w 2010 roku. Wtedy to 60-letni wówczas dziennikarz Pino Aprile opublikował książkę "Terroni" której tytuł nawiązywał do obraźliwego określenia, jakim nazywano ludzi z południa Włoch. Książka była przykładem rewizjonizmu historycznego dotyczącego zjednoczenia kraju. Do chwili obecnej sprzedała się w półmilionowym nakładzie. Autor opublikował kilka kolejnych książek nawiązujących do "Terroni". Ta aktywność wydawnicza była zapewne z góry zaplanowanym wstępem do kariery politycznej Pino Aprile. W sierpniu tego roku ogłosił on powstanie ruchu południowego (na razie pisanego z małej litery), który ma być organizacją niepartyjną walczącą o prawa południowych Włoch. Monarchiści nie mogą jednak liczyć, że Aprile zaproponuje reaktywację Królestwa Obojga Sycylii. Aprile mówi o krzywdach Południa, ale także o konieczności zatrzymania tendencji faszystowskich i rasistowskich we Włoszech. O tronie dla Burbonów nic nie wspomina. Niewykluczone, że gdyby ruchowi Pino Aprile udało się zrealizować separatystyczny projekt na Południu, to wzrósłby napływ emigrantów z Afryki na Półwysep Apeniński. U Pino Aprile dość wyraźnie widać sprzyjanie muzułmanom i nie-Europejczykom.   

Żeby dać pojęcie o charakterze jego książki zacytuję fragmenty wstępu odnoszącego się do zjednoczenia Włoch:

"Nie wiedziałem, że w imię jedności narodowej bracia Włosi mieli prawo do grabienia miast południa, takiego jak landsknechci w Rzymie. I że stosowali tortury jak marines w Abu Ghraib, Francuzi w Algierii, Pinochet w Chile. Nie wiedziałem, że w parlamencie w Turynie deputowany, były garibaldczyk porównywał okrucieństwo masakr dokonanych przez Piemont z masakrami Tamerlana, Dżingis Chana i Attylli. (...)

 Nie wiedziałem, że mieszkańcy Południa byli wsadzani do więzień bez oskarżenia, bez procesu i bez wyroku jak islamiści w Guantanamo. (...)

Nie chciałem wierzyć, ze pierwsze obozy koncentracyjne i obozy zagłady w Europie stworzyli Włosi z Północy, żeby torturować i uśmiercać Włochów z Południa, tysiącami, a może dziesiątkami tysięcy. (...)

Nie wiedziałem, że okupacja Królestwa Obojga Sycylii została zdecydowana, zaplanowana przez Anglię i Francję i częściowo sfinansowana przez masonerię (...)

Nie wiedziałem, że Królestwo Obojga Sycylii było w momencie agresji jednym z najbardziej uprzemysłowionych państw na świecie (trzecim po Anglii i Francji) ..."

I tak dalej, o rzeczach, o których pan Aprile nie wiedział - na kilku stronach. Nas ta trzecia potęga przemysłowa świata może śmieszyć, bo przypomina trochę przechwałki ekipy Gierka. Kwestia piemonckich obozów zagłady mocno ugodziła włoski establishment i dlatego po 2 latach pojawiła się książka historyka z Turynu, Alessandro Barbero obalająca twierdzenia Pino Aprile w tej sprawie. Barbero twierdził, że rzekome obozy zagłady były zwykłymi obozami jenieckimi. Ale nie wszystkie twierdzenia Aprile udało się zakwestionować. Nawet jeśli Aprile to lewacki demagog, którego pojawienie się na scenie politycznej Włoch może mieć trudne do przewidzenia skutki, to książka nie jest jedynie zbiorem fake newsów, jak twierdzą przeciwnicy. Czasem ktoś o wątpliwych intencjach może zrobić coś dobrego. A książka "Terroni" oddaje sprawiedliwość mieszkańcom południowych Włoch, których przedstawiano często jako przestępców, nieudaczników i ludzi leniwych. 

http://www.sanfelesesocietynj.org/History%20Articles/The%20Assumption%20Articles/Economics_of_post_unification.htm

https://thewam.net/partito-meridionalista-pino-aprile-terroni-24-agosto-2019/

  

 

    

 

---

tagi:

	zw
	7 września 2019 20:28

30     2993    12 zaloguj sie by polubić