@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Nie dobierał sobie beznadziejnie słabych ludzi. Tylko że względu na agresywność Turcji musiał dobierać sobie dobrych dowódców, a nie politycznych statystów. Hetman Jabłonowski wiele razy pokazał, że był dobrym dowódcą. Ale podczas bezkrólewia przez moment poparł Sasa. Potem zreflektował się, że Niemiec nie będzie Polakowi bratem, ale Sas zdołał już się wepchnąć do grona kandydatów. W dodatku hetman nie odwiódł od popierania Sasa swojego syna, wojewody ruskiego.

Powtórzę jeszcze raz. Moskwa była poza zasięgiem zniszczonej wojnami Rzeczypospolitej. Sądzę że nasi wrogowie byli zaskoczeni, że udało się nam odbić większość terytorium Litwy i w latach 1667-1680 mocno dozbroili Moskwę. Wyznacznikiem jest tu wzrost liczby piechoty wzor ...

	zw
	27 lutego 2025 07:05

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Pomysł założenia własnej dynastii był dobry, polska dynastia mogłaby już prędzej działać w polskim interesie niż sascy okupanci i wasal carycy. A pieniądze były potrzebne, żeby rozmawiać jak równy z równym z władcami. Być może plan zawiódł dlatego, że jak sugerował Betacool, kredytodawcy woleli poprzeć swoich ludzi, bądź dlatego, że jak sugerował Pioter Sobiescy nie byli starożytnym rodem godnym miana "Augustów".

Moskwa miała w 1680 roku 60 tysięcy piechoty wzoru zachodniego (nie licząc strzelców). Rzeczpospolita wielkim wysiłkiem wysłała 20 tysięcy żołnierzy pod Wiedeń, za pieniądze cesarza, prywatne Sobieskiego i wyduszone z sejmików. Wtedy Moskwa była już poza zasięgiem Rzeczypospolitej. 

	zw
	26 lutego 2025 21:05

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Sobieskiemu Turcy i Tatarzy zabili pradziadka i brata. Ale jakoś nie dał się zastraszyć i walczył z nimi prawie przez całe życie. Sobieski od 1676 miał trochę oddechu od wojen, ale w polityce wewnętrznej i zagranicznej nie miał. Zacytuję dr Jarosława Stolickiego, chociaż jak przystało na naukowca z UJ jest anktyklerykalny: 

O królu: "Szczególnie niechętna była mu większość elit litewskich. O tym oczywiście powszechnie wiedziano, ale w związku z tym król nie mógł liczyć na wsparcie wojska litewskiego, w którym dominowali zwolennicy Paców... "

"Po Żórawnie król zwołał sejm na 14 stycznia 1677 roku. Jego głównym zadaniem było podjęcie decyzji w sprawie pokoju z Portą i wysłania poselstwa do ...

	zw
	26 lutego 2025 20:56

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Państwo było katastrofalnie słabe już od 1648. To do Władysława IV, przeważnie chwalonego przez historiografię można odnieść słowa "dobry król po którym państwo stało się jawną kolonią. Lindqvist pisał, że w pewnym momencie Jan Kazimierz tak załamał się psychicznie, że sprawami państwowymi zajmowała się królowa. Czyli rządzili wtedy w Rzeczypospolitej Francuzi. Michał Wiśniowiecki doprowadził kraj to takiej sytuacji, że do rozpadu państwa mogło dojść już w 1672. Krytykowałem Sobieskiego za udział w intrygach stronnictwa profrancuskiego, ale trzeba przyznać, że w pewnym momencie przestał politykować i zajął się tym czym powinien, czyli prowadzeniem wojny. I wygrywając pod Chocimiem uratował kraj od upadku w 1673 r.

 Panować 23 lata w takim państwie jak ...

	zw
	26 lutego 2025 14:48

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Betacool najwyraźniej podziela moje zdanie, że był kumaty.

	zw
	26 lutego 2025 08:51

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Sobieski do października 1672 zdołał zebrać tylko co najwyżej 3 tysiące wojska. Nie mógł "ruszyć do walki" z co najmniej 50 tysięczną armią turecką. Król wydał mu polecenie osłaniania koncentracji pospolitego ruszenia w rejonie Gołębia. Bardziej obciąża go udział w intrygach stronnictwa profrancuskiego, które chciało zmusić króla do abdykacji. 

Francuzi lubili różne działania dywersyjne z góry skazane na porażkę - kampania Jakuba II w 1691 w Irlandii, wspomaganie konfederatów barskich u nas. Kreta wydaje się być podobną akcją. Nie wiem jak im się to kalkulowało. 

Betacool, przypomniałem sobie ten cykl, sugerował, że Akademia Argonautów była weneckim przedsięwzięciem koordynującym Świętą Ligę. Nie sugerowa ...

	zw
	25 lutego 2025 22:57

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Dziękuję. Wątpię, czy Śląsk chciałby przyłączać się do takiego zanarchizowanego kraju jak Rzeczpospolita. Magnaci mieli liczniejsze wojska od królów. 

	zw
	25 lutego 2025 18:24

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Wenecja zbroi Habsburgów? Kto o tym pisał? Jeśli Wenecja nie miała dosyć pieniędzy, żeby obronić Kretę to skąd miała wziąć pieniądze na wielkie ofensywne kampanie po całych Bałkanach? Zwłaszcza, że musiała finansować własne działania wojenne na morzu.

Sojusz francusko-turecki nie był tak solidny, jak się wydaje. Francuzi uczestniczyli po stronie Wenecji w obronie Krety, już za panowania Ludwika XIV. W 1664 miała miejsce podobna sytuacja jak w 1683. Austria była zagrożona przez najazd turecki. Ludwik XIV wysłał wojska na pomoc cesarzowi Leopoldowi.  Po wygranej bitwie na Węgrzech koło klasztoru Św. Gotarda pojawiły się propozycje kampanii ofensywnej przeciw Turkom. Francuzi byli przeciwni. Widać więc pewien schemat postępowania Francuzów - kiedy Turcy byli bar ...

	zw
	25 lutego 2025 18:21

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Nie można traktować Sobieskiego jak jakiegoś władcę absolutnego, który robi co chce. Nawet Ludwik XIV nie był władcą absolutnym, to propaganda. Sobieski musiał brać pod uwagę poglądy szlachty. Wielu magnatów i szlachciców straciło majątki na Podolu zagarniętym przez Turcję. Inni mieli majątki na terenach ciągle pustoszonych przez Tatarów. Gdyby Sobieski nie dążył do odzyskania tych ziem, zmiótłby go jakiś rokosz i już wtedy narzucono by nam jakiegoś Sasa czy innego Niemca. A lepiej było walczyć o odzyskanie tych ziem na cudzym terytorium, razem z sojusznikami niż bronić się przed najazdem u siebie samotnie. Po odsieczy wiedeńskiej nie było już najazdów tureckich na Polskę, tylko tatarskie, a te nie groziły nam utratą kolejnych terytor ...

	zw
	25 lutego 2025 18:20

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Być może liczył, że Turcy stawią większy opór koalicji. A być może był to tylko dobry francuski teatr w stylu Moliera odegrany dla tureckich sojuszników.

	zw
	25 lutego 2025 08:41

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Byłby obłudny na wzór Wałęsy, gdyby modlił się i szedł razem z Turkami na Wiedeń, jak węgierscy kalwini.

	zw
	25 lutego 2025 08:38

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

Chodzi tu tylko i wyłącznie o legalność wyboru. Sobieskiego wybrano bez udziału obcych wojsk. Po rokoszu Lubomirskiego kraj był tak zanarchizowany, że królowi było trudno cokolwiek zdziałać. Michał Wiśniowiecki był dużo gorszym władcą, ale trudno mu zarzucić, że nie był królem. Poparło go nawet więcej szlachty niż Sobieskiego. Kryterium "dbania o interes Polski" jest dyskusyjne.

	zw
	25 lutego 2025 08:36

@W obronie ostatniego króla Rzeczypospolitej, Jana III Sobieskiego (24 lutego 2025 22:26)

W czasach odsieczy wiedeńskiej w Austrii budowano kościoły i klasztory. To co robił cesarz Józef i inni oświeceniowcy to już historia późniejsza. Wtedy prawie wszyscy likwidowali zakon jezuitów rzucając się na jego majątek. Także Polacy. Sobieski nie był prorokiem Izajaszem, żeby przewidzieć pojawienie się cesarza Józefa. Dzięki odsieczy wiedeńskiej odzyskano dla katolicyzmu Węgry. Wiem o czym mówię. W Jak niedaleko granicy austriackiej byłem na Mszy Świętej i kościół był pełny. W Ocsa na południu Węgier po kościele oprowadzała mnie kalwińska pastorka. Siedmiogród lenno Turcji był ostoją wszelkiego rodzaju heretyckich sekt.

Teza że Tatarzy uratowali nas podczas Potopu jest mocno dyskusyjna. 2 tysiące niesubordynowanych ordyncow nas ur ...

	zw
	25 lutego 2025 08:28

@Czy powinniśmy nazywać Sasów i Poniatowskiego królami Rzeczypospolitej? (22 lutego 2025 15:52)

Nie chodziło tu o odgrywanie przez nią jakichś scen. Nie upieram się, że Habsburgowie przewerbowali Marysieńkę. To drugorzędna sprawa. Może po prostu działała tu urażona duma osobista. A czy Ludwik XIV nie mógł odgrywać sceny z tym gryzieniem listu?

	zw
	24 lutego 2025 22:29

@Czy powinniśmy nazywać Sasów i Poniatowskiego królami Rzeczypospolitej? (22 lutego 2025 15:52)

Odpowiedziałem w nowej notce. 

	zw
	24 lutego 2025 22:26

@Czy powinniśmy nazywać Sasów i Poniatowskiego królami Rzeczypospolitej? (22 lutego 2025 15:52)

Oczywiście pod Żurawnem, przepraszam, mój błąd.

	zw
	24 lutego 2025 08:27

@Czy powinniśmy nazywać Sasów i Poniatowskiego królami Rzeczypospolitej? (22 lutego 2025 15:52)

A o układzie w Jaworowie Pan słyszał?

	zw
	24 lutego 2025 08:21

@Czy powinniśmy nazywać Sasów i Poniatowskiego królami Rzeczypospolitej? (22 lutego 2025 15:52)

Nie byli pewni jego lojalności w związku z czym ostrzeliwali go z dział pod Żórawnem? Do tych doniesień o gryzieniu depeszy, o ile są prawdziwe, już się odniosłem w komentarzu powyżej. Sobieski nie był profrancuski "z powodu małżonki" . Pozwalał francuskim dyplomatom w Rzeczypospolitej wspierać Węgrów przeciw Austrii. Ambasador francuski towarzyszył Sobieskiemu w ostatnich latach życia. To najprawdopodobniej Marysieńka była kupiona przez Habsburgów, o czym świadczy jej postawa podczas bezkrólewia. Sobieski też brał kasę od Habsburgów, bo inaczej nie miałby kogo przyprowadzić pod Wiedeń, to oczywiste. Francuzi chcieli, żeby Turcja wiązała Habsburgów wojną, ale nie chcieli Turków we Wiedniu, to byłoby zbytnie naruszenie ró ...

	zw
	24 lutego 2025 08:20

@Czy powinniśmy nazywać Sasów i Poniatowskiego królami Rzeczypospolitej? (22 lutego 2025 15:52)

Oczywiście, to ważne uzupełnienie. Szwedzi są świadomi, że rządy Wazów zakończyły się w ich kraju na Krystynie, u nas Sienkiewicz z jakiegoś powodu nie chciał akcentować niemieckości Karola Gustawa i o tym się nie pamięta.  Dynastia hanowerska zaczęła panować w Anglii, bo kandydaci do tronu bardziej spokrewnieni ze Stuartami nie chcieli odstąpić od religii katolickiej dla uzyskania tronu angielskiego. 

	zw
	23 lutego 2025 21:36

@Czy powinniśmy nazywać Sasów i Poniatowskiego królami Rzeczypospolitej? (22 lutego 2025 15:52)

Czyli druga bitwa pod Chocimiem to fejk? Turcy specjalnie się podłożyli, żeby Sobieski zdobył tron? Po co w takim razie już po elekcji gnębili go najazdami przez kilka lat?

Będę obstawał przy tym, że musiał iść pod Wiedeń. Sądzę nawet, że miał zgodę Ludwika XIV, żeby tam iść. Ludwik XIV na wieść o wyprawie Turków zlecił nawet odstąpienie od oblężenia Luksemburga. Francuzi podjęli na nowo oblężenie, kiedy już było wiadomo, że Turcy dostali baty. Wyprawa pod Wiedeń była połączona z równoczesnymi planami zniszczenia Rzeczypospolitej i to było za dużo nawet dla Ludwika, który według mnie nie chciał mieć Turków po sąsiedzku w Rzeszy. Sułtan traktował cesarza i Sobieskiego łącznie w swoim liście zapowiadającym kampanię wojenną: &qu ...

	zw
	23 lutego 2025 21:07