Edward Gierek, zaufany człowiek Bieruta

Krzysztof Kąkolewski, zmarły kilka lat temu dziennikarz, napisał kiedyś, że "w socjalizmie realnym nie liczyły się osoby, tylko zadania do których dobierano odpowiednie osoby". Moim zdaniem jest to stwierdzenie bliskie prawdy. Ale w dyskusjach na temat nowego filmu "Gierek", bohater filmu jest przeważnie traktowany jak jakiś Król Słońce, który w latach 70-tych decydował w kraju o wszystkim i w zasadzie sam budował "lepszą Polskę". Tymczasem wymowa filmu jest trochę inna. Wbrew fatalnemu zwiastunowi, który zupełnie słusznie został parę tygodni temu skrytykowany przez Gospodarza, nie jest to wcale "Edward Gierek Superstar".

Film to raczej historia poczciwiny i równego gościa, który chciał dobrze. Którego intryga partyjna wyniosła w 1970 roku na szczyt i którego inna intryga w 1980 roku o ...

	zw
	30 stycznia 2022 19:42

Ostrożnie z tą Bawarią

Co jakiś czas w Szkole Nawigatorów pojawiają się uwagi, że "powinniśmy trzymać z katolicką Bawarią". Oczywiście rzeczy wypisywane na tym forum nie mają wpływu na wielką politykę, ale mimo to warto rozwiać pewne złudzenia. Pojawiająca się w komentarzach w Szkole Nawigatorów życzliwość wobec Bawarii może mieć związek z faktem, że z tego landu wywodzi się Papież Benedykt XVI. Ale czy jest on jakąś szczególnie reprezentatywną postacią dla obecnej Bawarii? Kraju, w którym mniej niż 50 % mieszkańców przyznaje się do religii katolickiej?

Niewiele wspólnego z Benedyktem XVI ma na przykład obecny premier Bawarii Markus Söder. Jest on ewangelikiem z Norymbergi, z mocnymi proekologicznymi ciągotami. Warto przytoczyć ciekawostkę, dotyczącą strojów karnawałowych, w których Söder występował publiczn ...

	zw
	14 stycznia 2022 20:16

Fajka z drzewa Szekspira, czyli historia pewnego niepowodzenia Anglików

19 marca 1621 roku okręt angielski, który zatrzymał się w Indiach Zachodnich w celu uzupełnienia zapasów został zaatakowany przez kilka okrętów hiszpańskich. Wśród Anglików poległych w tej bitwie był Lawrence Bohun, naczelny lekarz kolonii angielskiej Virginia i członek rady gubernatora kolonii. Jego śmierć zmartwiła nie tylko kolonistów, ale także samego króla Jakuba I Stuarta, który wiązał duże nadzieje z misją, jaką miał do wykonania Bohun.

Bohun był absolwentem holenderskiego uniwersytetu w Lejdzie i najprawdopodobniej pochodził z Anglii, chociaż wielu polskich autorów próbowało mu przypisać polskie pochodzenie ze względu na sienkiewiczowskie nazwisko. Pojawiło się nawet stwierdzenie (zapewne całkowicie zmyślone), że rodzice Bohuna wyemigrowali do Anglii z Białegostoku. Tymczasem B ...

	zw
	26 listopada 2021 17:50

Za co niektórzy Czesi dziękują Polakom?

W komentarzach pod bardzo ciekawą i potrzebną notką:

http://pink-panther.szkolanawigatorow.pl/pan-babis-pan-kulczyk-oraz-unipetrol-i-panama-papers-czyli-transformacja-ustrojowa-czechosowacji-od-podszewki

pojawił się (nie po raz pierwszy w Szkole Nawigatorów) postulat aby "Czechów obchodzić szerokim łukiem" . Zdaję sobie sprawę, że chodziło o kwestie wielkiej polityki, ale zawsze istnieje obawa, że ktoś mógłby taki postulat potraktować bardzo dosłownie. Na szczęście polscy duchowni nie ulegli pokusie, żeby Czechów unikać, pomimo czeskich antykatolickich i antypolskich ciągot.

Parę tygodni temu byłem świadkiem, jak podczas Mszy Świętej w kościele Św. Mikołaja na Małej Stranie w Pradze, czeski ksiądz stwierdził, że "musimy podziękować Polakom". Chodziło mu o to, że przed laty polscy ducho ...

	zw
	16 października 2021 23:46

Czy Osama bin Laden był wyznawcą kultu brytyjskiego generała?

Richardson Nicholson, urzędnik Kompanii Wschodnioindyjskiej z rodziny pochodzącej z Irlandii Północnej, był w pierwszej połowie XIX wieku nadzorcą pól makowych w Indiach, wykorzystywanych do produkcji opium przeznaczonego dla Chin. W niewielkim forcie trzymał pieniądze na zaliczki dla hinduskich rolników, które miały gwarantować, że pól makowych będzie jak najwięcej. Posada ta dawała możliwość zgromadzenia niezłego majątku i trudno się dziwić, że bratanek Richardsona Nicholsona - urodzony w Dublinie John Nicholson także wybrał karierę w Indiach. Obaj spotkali się w 1839 roku w Benares (obecnie Waranasi), kiedy to świeżo przybyły do Indii John udawał się w rejony zamieszkane przez Sikhów, gdzie miał zacząć służbę wojskową.

John Nicholson miał wkrótce wziąć udział w wojnie afgańskiej, kt ...

	zw
	12 września 2021 14:44

Pieniądze rodziny Nasi i kariera malarza Rafaela

Niedawno oglądałem serial telewizyjny "Władcy Florencji" na temat rodziny Medyceuszy. Film, dosyć ciężkostrawny, pokazuje Medyceuszy jak walczyli o postęp kulturalny, zmagając się z nie zawsze życzliwym tłumem mieszkańców Florencji. Serialowi Medyceusze mogli liczyć jedynie na wsparcie jednego zbira, który likwidował kogo trzeba, podczas gdy Kosma Starszy Medyceusz, odgrywający rolę głównego bohatera serialu, snuł się w skromnej scenografii ze zbolałą miną. Nie widziałem całego serialu, odpadłem po obejrzeniu odcinka pokazującego powrót Kosmy do Florencji, ale nie sądzę, żeby kolejne odcinki były dużo lepsze. W rzeczywistości Medyceusze nie byli tacy osamotnieni jak w serialu - mieli wielu klientów powiązanych z nimi ekonomicznie. Jedną z takich zaufanych rodzin była rodzina Nasi. Czyt ...

	zw
	2 maja 2021 21:51

Krzyżacy w Palermo

Dzisiaj małe uzupełnienie do tematu podjętego kilka dni temu przez Gospodarza, dotyczącego Zakonu Krzyżackiego i cesarza Fryderyka II. Ilustracją będą zdjęcia pochodzące z ostatniego beztroskiego wyjazdu do Palermo sprzed ponad roku.

Kościół Św. Trójcy w Palermo zwany La Magione powstał w XII wieku. Przypuszcza się, że na tym miejscu w okresie arabskiego panowania na Sycylii znajdował się meczet.

Na terenie kościoła i przyległych zabudowań można znaleźć co najmniej 2 napisy arabskie. Jeden z nich, o treści "Allah jest miłosierny" znajduje się na kolumience tego oto okna:

Całe okno podobało mi się bardziej niż sam napis i dlatego nie zrobiłem jego zbliżenia, ale można ten napis zobaczyć pod tym linkiem (zdjęcie z podpisem "Islamic inscription in La Magione, Palermo"):

https://www.wonde ...

	zw
	1 marca 2021 00:15

Żydzi w Chińskiej Republice Ludowej

Notka została zainspirowana dyskusją pod tekstem:

http://pink-panther.szkolanawigatorow.pl/trump-ayn-rand-czernyszewski-i-obiektywizm-czyli-rewolucja-biednych-w-rosji-i-bogatych-w-usa

Po napisaniu notki z niepokojem stwierdziłem, że jej druga część przypomina "listy Żydów", jakie tworzyły różne niezapomniane postaci naszej sceny politycznej. Na swoje usprawiedliwienie mogę tylko napisać, że mimo tego pozornego podobieństwa, większość mojej notki opiera się na tekstach napisanych przez Żydów, osoby pochodzenia żydowskiego, oraz brytyjską badaczkę zatroskaną azjatyckim antysemityzmem.

Na początek zagadka. Jakie miasto w czasie II wojny światowej było "Arką Noego dla Żydów" we wrogim lub obojętnym świecie?  Kilka dni temu nie miałbym w ogóle pojęcia, o które miasto chodzi. Otóż jedynym mi ...

	zw
	2 lutego 2021 22:49

Siekierą w premiera, czyli wojna sufrażystek

W 1912 roku walka o prawa wyborcze dla kobiet w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii weszła w kolejną fazę.

"Czas" krakowski z 20 lipca w ślad za agencją Reutera podawał informację z Dublina:

"Na premiera Asquitha, który wczoraj wieczorem tu przybył, rzuciła pewna kobieta do powozu siekierę. Siekiera trafiła towarzysza premiera, Redmonda, który został zraniony."

Premier Asquith po wyjściu bez szwanku z zamachu udał się do jednego z dublińskich teatrów, gdzie miał wygłosić przemówienie w związku z uchwaleniem przez brytyjski parlament ustawy o autonomii Irlandii. Tymczasem "przy końcu przedstawienia, po którym miał przemawiać Asquith, rzuciła jedna kobieta z loży do orkiestry palący się fotel. Zajęła się firanka; pożar rychło ugaszono. W panice sprawczyni zbiegła. Policj ...

	zw
	23 stycznia 2021 17:25

Czy współczesne Chiny są konfucjańskie?

Jesienią 1966 roku w Chinach nabrała tempa "rewolucja kulturalna". Była to zaplanowana przez przywódcę Chińskiej Republiki Ludowej Mao Tse-tunga fala represji, łącząca niszczenie tradycji z masowymi prześladowaniami i czystką w aparacie państwowym.

W listopadzie przedstawiciele młodzieżowych bojówek Czerwonej Gwardii z Pekinu udali się do Cz'ufu (Qufu) w prowincji Szantung (Shandong), miejsca spoczynku starożytnego filozofa Konfucjusza. W Cz'ufu mieszkało wielu przedstawicieli klanu Kong, z którego wywodził się Konfucjusz. Nie przeszkodziło to Czerwonej Gwardii w realizacji planu, który zakładał zniszczenie świątyni, zbiorów bibliotecznych i rozkopanie cmentarza.

15 listopada 1966 r. zniszczono kamienne stele upamiętniające Konfucjusza. 28 listopada odbył się wiec na którym potępiono n ...

	zw
	11 grudnia 2020 17:41

Jak Czyngis-chan  przegrał z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, czyli wykłady Morrisa Rossabiego

Pamiętam jak na przełomie lat 80-tych i 90-tych wmawiano nam, że nasz kraj jest liderem przemian "od komunizmu do demokracji". Nie jest wielkim odkryciem to, że rzeczywistość była inna. Prawdziwe wolne wybory odbyły się w Polsce w roku 1991. Tymczasem już rok wcześniej wolne wybory przeprowadziły nie tylko Węgry, Czechosłowacja, Bułgaria, ale nawet Mongolia. Kraj traktowany w Polsce jak koniec świata, co widać chociażby w komedii "Rozmowy kontrolowane", w której wysoki funkcjonariusz SB jest przerażony, kiedy otrzymuje propozycję zostania attache kulturalnym w Ułan Bator. Kilka lat przed nakręceniem "Rozmów kontrolowanych" Małgorzata Ostrowska śpiewała autoironicznie "Za cztery lata na pewno już mam/Mongolię u swoich stóp". Tymczasem nie ma co się śmiać z Mongolii. Wykład amerykańskieg ...

	zw
	29 października 2020 17:43

Dlaczego ponad pół miliona Włochów przekazuje część swojego podatku waldensom?

Niemieccy landsknechci musieli nudzić się w Rzymie po Sacco di Roma, kiedy już zrabowali to, co było do zrabowania, skoro uwieczniali się w taki sposób na renesansowych freskach (u góry widać datę 1528):

Rzym latem 2020 roku nie był wprawdzie splądrowany, ale za to opustoszały jak po najeździe landsknechtów. Tak wyglądało w sierpniu wnętrze bazyliki Św. Jana na Lateranie:

Mała liczba pielgrzymów i turystów to oczywiście przede wszystkim skutek ograniczeń w podróżowaniu i strachu przed wirusem. W mniejszym stopniu to skutek upałów, które zniechęcały do odwiedzania Rzymu samych Włochów. Niezależnie od powodów, Kościół traci finansowo na mniejszych wpływach z turystyki. Nie wiem jednak, czy jest aż tak źle, aby usprawiedliwiało to umieszczanie na Sanktuarium Świętych Schodów reklamy wło ...

	zw
	26 września 2020 22:27

Thomas P. Hughes o tym, jak Amerykanie budowali sowiecki komunizm

W 1988 roku, w okresie amerykańsko-sowieckiego odprężenia, historyk techniki Thomas P. Hughes napisał artykuł o pomocy, jakiej udzielali Amerykanie Sowietom przy budowie wielkiego przemysłu. Mimo, że artykuł ma swoje lata, przedstawione w nim fakty nie są powszechnie znane. W "Szkole nawigatorów" poruszał te sprawy w swoich komentarzach Porfirogeneta, ale temat jest znacznie bardziej obszerny, niż to, co można napisać w komentarzu na blogu. Dlatego chciałbym zamieścić tłumaczenie prawie całego artykułu Hughesa. Tego nie uczono nas w szkole i warto tę lukę uzupełnić. Oczywiście do tekstu nie można podchodzić bezkrytycznie. Jest tu pewna dawka propagandy, sporo amerykańskiego poczucia wyższości, oraz słabo skrywana fascynacja sowieckimi eksperymentami społecznymi i zbrodniarzami takimi j ...

	zw
	18 września 2020 22:02

Czy siostra księcia Józefa była niewolnicą Talleyranda?

Ostatnio sporo było w Szkole Nawigatorów o rodzinie Poniatowskich. Głównie o królu Stanisławie Auguście. Mniej znaną osobą z tej rodziny jest Maria Teresa Poniatowska-Tyszkiewiczowa. Na początku roku w internetowym wydaniu "Do Rzeczy" opublikowano artykuł o jej związku z francuskim dyplomatą Karolem Maurycym de Talleyrand-Périgord. Autorem tekstu jest Remigiusz Włast-Matuszak. Artykuł ma podtytuł: "Jeden z najważniejszych polityków epoki napoleońskiej żarliwie kochał jednooką polską księżniczkę".  Zaczynając rozbiór tego zdania od końca - polską księżniczką Maria była tylko formalnie, jako krewna polskiego króla. Z Polską zbyt wiele jej nie łączyło. 

Maria Teresa Poniatowska była córką Andrzeja Poniatowskiego, brata Stanisława Augusta, generała w służbie austriackiej i hrabianki Teresy ...

	zw
	28 lipca 2020 21:34

Chwalebna Rewolucja czy Haniebna Kapitulacja?  (2) Czy Innocenty XI zdradził angielskich katolików?

W 1932 roku oddano do użytku nowy budynek parlamentu Irlandii Północnej. Aby uświetnić tę wiekopomną chwilę, zakupiono w Holandii obraz mający przedstawiać największego historycznego idola protestantów z Ulsteru, Wilhelma III Orańskiego, uwiecznionego podczas kampanii w Irlandii. Obraz był przypisywany nadwornemu malarzowi Wilhelma, Pieterowi van der Meulenowi. Te dwie informacje wystarczyły, aby politycy z Belfastu kupili obraz, którego wcześniej nie widzieli.

Zamieszanie zrobiło się dopiero wtedy, kiedy w marcu 1933 r. zakup został zaprezentowany publicznie. Na obrazie, jak to na obrazach barokowych, na niebie fruwały amorki i inne postacie. Kontrowersje wzbudziła postać fruwająca na chmurze z lewej strony i błogosławiąca domniemanego Wilhelma i jego armię. Zebrani przeżyli szok, kie ...

	zw
	10 lipca 2020 19:02

Chwalebna Rewolucja czy Haniebna Kapitulacja? (1)

Francisco Lopes Suasso, znany w amsterdamskiej społeczności żydowskiej pod imionami Abraham Israel był synem Antonio Lopesa Suasso i Violenty de Pinto, potomków Żydów zmuszonych do emigracji z Półwyspu Iberyjskiego. Antonio Lopes urodził się w Bordeaux. Po przeniesieniu się do Amsterdamu dorobił się majątku na akcjach holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej i na działalności bankowej. Był na tyle bogaty, że w 1672 roku pożyczył pieniądze królowi hiszpańskiemu na obronę hiszpańskich posiadłości w Niderlandach przed Francuzami. Za przysługę otrzymał tytuł barona d'Avernas le Gras.

Antonio Lopes wspierał finansowo Zjednoczone Prowincje Niderlandów, a szczególnie książąt z rodziny Orańskiej-Nassau. W 1682 roku Francisco Lopes ożenił się z Judith Francisco Teixeira, córką sefaradyjskiego ...

	zw
	2 lipca 2020 21:54

Kto spalił Londyn za rządów burmistrza-przemytnika?

W 1778 r. brytyjski rząd lorda Northa potrzebował rekrutów na wojnę prowadzoną z Francją i zbuntowanymi kolonistami z Ameryki Północnej. Za dobrych żołnierzy byli uważani irlandzcy i szkoccy katolicy. Nie mieli oni jednak prawa wstępować do armii. Chcąc zmienić tę sytuację parlament w Londynie uchwalił ustawę przywracającą katolikom część praw. Warunkiem wstąpienia do armii było dla katolików złożenie specjalnej przysięgi na wierność królowi Jerzemu III, która między innymi odmawiała praw do tronu pretendentowi z dynastii Stuartów. Jakiekolwiek ustępstwa wobec "papistów" były w tych czasach ryzykowne dla rządu angielskiego. Niezadowolenie z ustawy, jakie zapanowało wśród protestanckich fanatyków wykorzystał szkocki lord George Gordon. Stanął on na czele Stowarzyszenia Protestanckiego, ...

	zw
	15 czerwca 2020 18:28

Witold Trawiński o błękitnej armii, Żydach i Dmowskim

Utworzenie polskiej "błękitnej armii" we Francji podczas I wojny światowej było przedstawiane w podręcznikach jako pasmo sukcesów. Wspomnienia świadków pokazują trochę inny obraz. Jedną z najważniejszych relacji na ten temat są zapiski oficera Armii Polskiej we Francji, Witolda Trawińskiego, wydane w 1989 r. przez Ossolineum pod tytułem "Odyseja polskiej armii błękitnej". Chciałbym przytoczyć kilka fragmentów tej książki. Dla osób, które czytały tom II pamiętników Hipolita Korwin-Milewskiego "Siedemdziesiąt lat wspomnień" i Jerzego Bandrowskiego "Przez jasne wrota" może to być dodatkowa porcja wiedzy o sytuacji w środowisku polskim we Francji w latach 1914-1919. 

Witold Hilary Trawiński urodził się 12 stycznia 1894 r. w miejscowości Tupadły. Dzieciństwo spędził na Ziemi Dobrzyńskiej, g ...

	zw
	2 czerwca 2020 18:37

Czy Mao Tse-tung był ulubieńcem Departamentu Stanu?

Miałem już zakończyć mały cykl notek o Azji, ale zaciekawiła mnie jeszcze jedna sprawa. Jak to się stało, że komuniści wygrali wojnę domową w Chinach? Artykuły internetowe na ten temat na ogół pełne są zachwytów nad zdolnościami Mao Tse-tunga, jego strategią, nad dyscypliną i zaangażowaniem armii komunistów. Pisze się też dużo o poparciu ze strony wsi, której komuniści rzekomo nie gnębili w takim stopniu jak ich przeciwnicy - rząd Republiki Chińskiej, kierowany przez partię Kuomintang pod wodzą Czang Kai-szeka.

Wojskom Kuomintangu zarzuca się, że uciekały się do ludobójstwa. A komuniści zyskiwali poparcie, bo dawali ziemię biedocie wiejskiej. Mało kto dodaje, że mordowali przy tym wielkich właścicieli i bogatych chłopów. Pisze się też, że komuniści mieli lepszy pomysł na prowadzenie wo ...

	zw
	16 maja 2020 20:13

Czy Amerykanie zdradzili swoich japońskich sojuszników?

Viet Xuan Luong urodził się w 1965 roku w Południowym Wietnamie. Jego ojciec był oficerem armii południowowietnamskiej. W 1975 r. w trakcie inwazji komunistów został wraz z rodziną ewakuowany do Stanów Zjednoczonych. Viet Xuan Luong także został żołnierzem, ale w armii amerykańskiej. W sierpniu 2018 r. został dowódcą sił amerykańskich w Japonii. Za parę miesięcy Amerykanie będą obchodzić 75 rocznicę swojej obecności  wojskowej w tym kraju.

Dzieje Viet Xuan Luonga, jego rodziny i w ogóle wszystkich Wietnamczyków z południa pokazują jak trudne losy były udziałem azjatyckich sojuszników Stanów Zjednoczonych. Najcięższe były doświadczenia Japończyków, którzy do 1931 roku byli sojusznikami Amerykanów. Liczne filmy amerykańskie o wojnie z lat 1941-1945 pokazują, że Japończykom "należało się" ...

	zw
	23 kwietnia 2020 18:35